Lokaal erfgoed - Quo vadis?

Het thema start met de academische bijdrage. Marc Jacobs, hoogleraar erfgoedstudies UAntwerpen, probeert een halve eeuw te overbruggen met een terugblik over de voorbije vijfentwintig jaar en een reflectie over de komende vijfentwintig. De auteur schetst de groei en de verbreding van erfgoed gedurende de voorbije kwarteeuw. Hij duidt de diverse rollen in deze historiek van UNESCO, Europa, de federale staat, Vlaanderen en de lokale besturen, evenals de golfbewegingen in hun invloed of impact. Ten slotte analyseert hij toekomstige verschuivingen, die wijzen op een steeds breder en integraler beleidsdomein erfgoed, ook op lokaal niveau.

Het Agentschap Onroerend Erfgoed laat de lokale besturen meeschrijven aan de toekomst van de zorg voor het onroerend erfgoed. Peter De Wilde, administrateur-generaal van het agentschap, Valérie Evers, communicatiespecialist, en Elise Hooft, relatiebeheerder lokale besturen, lichten toe hoe Beste lezer, dit participatief project tot stand kwam na een open oproep. De samenwerking uit zich op uiteenlopende domeinen, zoals de inspraak van lokale besturen bij toekomstige beschermingen en de intense samenwerking bij de monitoring van het lokaal erfgoedbeleid.

Redactielid Nathalie Vallet, dynamische trekker van het nummer en hoogleraar publiek strategisch management UAntwerpen, leidt niet alleen de cases in, maar begeleidt ze tevens (ook als mede-auteur). In de intro wordt duidelijk aangegeven waarover het gaat: lokaal erfgoed is een breed gegeven met zowel immaterieel als materieel erfgoed. De auteur onrafelt duurzaamheid als een rode draad in functie van lokale identiteit en dynamiek en verwijst naar de diverse lessons learned.

De Beringse mijnsite komt het eerst onder de lamp. De auteurs van eigen bodem Dirk Bouve, erfgoedcoördinator, en Peter Douven, strategisch manager Omgeving & Stadsontwikkeling, ontginnen samen met Nathalie Vallet de essentie van deze merkwaardige herbestemming van het ‘zwarte goud’. Ze beschrijven hoe het project op de rails werd gezet en hoe het verder spoort binnen een PPS-project met bovenlokale ondersteuning. Ook de overblijvende uitdagingen passeren de revue.

Case nummer twee brengt ons een excursie naar immaterieel erfgoed, meer bepaald de zorgtraditie in Geel, een mogelijke kandidaat voor de UNESCO-lijst. François Mylle, algemeen directeur, Ilse Daniëls, sectormanager vrije tijd, Gonnie Leysen, diensthoofd erfgoed, en Yorben Geerinckx, deskundige administratie, verhalen hoe een eeuwenoude zorgtraditie erfgoed werd en duiden hoe ook vandaag de mentale zorg wordt opgenomen door gastgezinnen.

Voor de derde en laatste case zoekt Impuls terug het materieel erfgoed op. Nathalie Muylle, schepen stad Roeselare, en Nathalie Vallet schetsen hoe de Sint-Amandskerk te Roeselare andere bestemmingen kreeg. Hamvragen daarbij zijn het tactvol omgaan met ontwijde kerkgebouwen en het ontmijnen van bepaald delicate discussies.

Het thema wordt afgesloten door Matthias Diependaele, Vlaams minister Onroerend Erfgoed, die naar aanleiding van de cases enkele Vlaamse beleidsreflecties voor het lokale niveau vertolkt.

Een andere minister, Annelies Verlinden, vervolgt met een bijdrage over de wet bestuurlijke handhaving en de mogelijkheden die deze biedt ter bestrijding van ondermijnende criminele activiteiten. De federale minister van Binnenlandse Zaken lichtte het wetsontwerp reeds toe op de Exello.netSummerschool en verduidelijkt nu in Impuls de krachtlijnen van de nieuwe wetgeving.

Daarna luidt Impuls de klokken. Wie mag de klok luiden? Het ABB-team analyseert in de beleidsrubriek de nieuwe klokkenluidersregeling voor de lokale besturen (Bestuursdecreet) en preciseert hoe ver het verbod van represailles tegenover klokkenluiders reikt.

Eddy Van der Stock, voorzitter V-ICT-OR, luidt een andere klok. Hoe weerklinkt de klepel van de digitale dissidentie (en inclusie) van de burgers in de lokale besturen? De auteur beschrijft hoe de Vlaamse Digimeter de digitale spirit van de Vlaamse burgers meet. De opdeling in verschillende digiprofielen laat verhelderend zien hoe mensen technologieën omarmen of eerder (of volledig) terughoudend zijn. Wat doen lokale besturen met deze relevante inzichten? Na de digitale tussenstop volgt een trip naar Sint-Katelijne-Waver.

Jurgen Mestdagh, algemeen directeur Wingene, interviewt er algemeen directeur Gunter Desmet, tevens schepen in Ternat. Het interview gaat met open vizier in op de combineerbaarheid van het ambt van algemeen directeur en het mandaat van schepen. De dialoog diept daarna andere boeiende topics uit zoals het ontslagdecreet en de fusies.

We besluiten dit Impulsnummer met Exello.net updates. Eerst is er de terugblik op het academisch lustrum² (5 jaar Exello.net en 25 jaar Impuls). Kurt Parmentier, algemeen directeur Wevelgem, was onze reporter ter plaatse en laat ons proeven van de hoogtepunten via een wervelend en humorvol verslag, dat ten volle wordt bevestigd door sprekend fotomateriaal. Als uitsmijter voor dit nummer gaat de Filbert Academy lekker lokaal.

Hebben bijgedragen aan dit nummer

Jean Pierre Van Speybroeck (Hoofdredacteur Impuls) | Marc Jacobs (Hoogleraar Erfgoedstudies Universiteit Antwerpen Faculteit Ontwerpwetenschappen ) | Peter De Wilde (Administrateur generaal Onroerend Erfgoed)| Elise Hooft (Relatiebeheerder lokale besturen Onroerend Erfgoed) | Valérie Evers (Communicatiespecialist Onroerend Erfgoed) | Nathalie Valet (Hoogleraar publiek strategisch management UAntwerpen)| Dirk Bouve (Erfgoedcoördinator Stad Beringen)| Peter Douven (Strategisch manager Omgeving & Stadsontwikkeling Stad Beringen) | Francois Mylle(Algemeen directeur Stad Geel) | Ilse Daniëls (Sectormanager vrije tijd Stad Geel)| Gonnie Leysen (Diensthoofd erfgoed Stad Geel) | Yorben Geerinckx (Deskundige administratie Stad Geel)  | Nathalie Muylle (Schepen omgevingsvergunningen, ruimtelijke planning, stadsontwikkeling en patrimonium Stad Roeselare)| Matthias Diependaele (Vlaams minister van Financiën en Begroting, Wonen en Onroerend Erfgoed)| Annelies Verlinden (Minister van Binnenlandse Zaken)| Team Agentschap Binnenlands Bestuur | Eddy Van Der Stock (Voorzitter V-ICT-OR)| Jurgen Mesdagh (Algemeen directeur Gemeente Wingene)| Gunter Desmet (Algemeen directeur Gemeente Sint-Katelijne-Waver)| Kurt Parmentier (Algemeen directeur Gemeente Wevelgem)