We onderscheiden twee vormen van dominantie.
Positieve dominantie verwijst naar positief sturend zijn, naar de regie in handen houden, naar een groep 'meetrekken' en mee krijgen, naar daadkrachtig en richtinggevend zijn. Deze vorm van dominantie heeft vooral de bedoeling om samen met anderen iets te bereiken, op een leuke, gedreven, actiegerichte manier, waarin positieve energie en enthousiasme centraal staan.
We denken bij dominantie echter vooral aan negatieve dominantie. Deze vorm van dominantie kenmerkt zich onder andere door:
- vaak en 'stevig' praten, veel tijd en ruimte innemen (veel aan het woord zijn);
- mensen (spreek, denk- en werk)ruimte ontnemen;
- mensen onderbreken;
- geen tegenspraak dulden;
- (te) snel beslissingen doorduwen;
- confronterend zijn in de communicatie;
- afknappend reageren bij feedback;
- je eigen werkpunten niet willen zien;
- over de gevoelens van anderen heen walsen;
- enz.
Als leidinggevende is het belangrijk om je eigen 'niveau' van dominantie onder de loep te nemen. Want enerzijds wordt er verwacht dat we toch wel richtinggevend, positief sturend en duidelijk zijn (bv. in beslissingen). Maar anderzijds zijn heel wat medewerkers vaak gevoelig als ze hun inbreng niet kunnen of mogen doen. En soms is een inbreng niet gewenst/gevraagd (bv. in crisissituaties of bij een complexe problematiek waarbij men niet alle zaken kent of inziet of als er iets opgelegd wordt van buitenaf (bv. qua wetgeving)). Het is dus als leidinggevende vaak moeilijk 'dansen' op het koord tussen positieve dominantie (die zeker gewenst is) en negatieve dominantie (die (heel) negatieve effecten kan hebben). Niet gemakkelijk, maar wel belangrijk om dit te analyseren voor onszelf.
Stel jezelf dus zeker de volgende twee vragen:
- Herken ik mijzelf – heel eerlijk – in enkele van de vermelde beschrijvingen van negatieve dominantie. Welke zijn dat? Waarom reageer ik zo en in welke situaties? Hoe kan ik hieraan werken? Wie kan mij helpen in het geven van feedback wanneer ik negatieve dominantie vertoon?
- Hoe kan ik meer positief dominant zijn, zodat ik er als leider kan staan, samen met mijn teamleden? Hoe kan ik enthousiast, sturend en energiek zijn en mensen daadkrachtig meenemen in een positief verhaal?
Veel succes!
